Handverzorging gezondheidszorg
De gezondheidszorg draait om het zorgen voor patiënten, waardoor soms de behoeften van de zorgverleners over het hoofd worden gezien. Dit is vooral zo als het gaat om huidverzorging. De huid is het grootste orgaan van ons lichaam en het wordt elke dag blootgesteld aan allerlei schadelijke pathogenen.
Wanneer je als zorgverlener werkt in een uitdagende en dynamische omgeving is het belangrijk om goede hygiëne te waarborgen en de huid te beschermen en te voeden.
Handhygiëne procedures
1
Handen wassen
Iedereen die in de gezondheidszorg werkt weet dat handen wassen noodzakelijk is. Bij elke 12 uur durende shift op de intensive care worden de handen mogelijk elke 10 minuten gewassen. Dat is gemiddeld 200 keer in 3 dagen. Bij een gemiddelde shift doen de meeste mensen dit 12 tot 30 keer in 3 dagen¹.
Constant handen wassen is schadelijk voor de huidgezondheid. Oppervlakte actieve stoffen zijn een belangrijk ingrediënt om zeep goed te laten reinigen, maar bij herhaaldelijk gebruik zijn ze agressief en beschadigen ze de huid door “de zuurmantel van de huid aan te tasten.“²
De epidermis, de buitenste beschermende laag van de huid, kan ook beschadigd raken door frequent contact met water. Als huid eenmaal beschadigd is kunnen micro-organismen binnendringen wat zorgt voor irritatie en de normale huidgroei kan verstoren.
2
Disinfectie
Alcoholgels zijn zeer belangrijk voor desinfectie. Er zijn meer dan 20 studies gedaan door het United State‘s Center for Disease Control (CDC) die laten zien dat alcoholgel effectiever is bij het verminderen van bacteriën op de handen dan zeep en water¹.
In tegenstelling tot zeep zorgt alcoholgel er niet voor dat de natuurlijke oliën van de huid afgewassen worden; ze worden juist weer in de hand gewreven. Hoewel er geen bekende allergieën zijn voor ethyl of isopropyl alcoholgel kunnen deze stoffen wel voor ongemak zorgen bij het toepassen.
Als de gebruiker open wondjes of kloven op de handen heeft ontstaat er prikkend of stekend gevoel. Hoewel deze pijn tijdelijk is kan het ervoor zorgen dat veel gebruikers voor zeep en water kiezen in plaats van alcoholgel, en zo de huid nog meer beschadigen.
3
Hydration
In de gezondheidszorg is de huid altijd de primaire interface. Verpleegkundigen, artsen en verzorgers moeten dagelijks grondige en enigszins schadelijke handhygiëneprocedures ondergaan.
Het is voor hen belangrijk dat ze alles doen om hun handen gezond te houden, niet alleen voor hun eigen veiligheid, maar ook voor die van hun patiënten.
Hydrateren is een belangrijk onderdeel bij het voorkomen van een uitgedroogde en gebarsten huid. Het is aanbevolen om lotions of andere huid herstelproducten zo vaak mogelijk te gebruiken.
Referenties
¹ Medline University, eCourse "Breaking Through Hand Hygiene & Skin Care Barriers", beschikbaar op www.medlineuniversity.com
² Medline University, eCourse "Skin Care for Healthcare Assistants", beschikbaar op www.medlineuniversity.com
Effecten van Slechte Huidconditie
Het dragen van handschoenen is iets wat alle zorgverleners gemeen hebben. Handschoenen vormen een effectieve barrière voor zowel de behandelaar als de patiënt. Ondanks deze beschermende barrière is er nog steeds de noodzaak voor handhygiëne.
In 2009 publiceerde de World Health Organization „5 moments of hand hygiene“. Deze 5 momenten zijn voor het aanraken van een patiënt, voor het schoonmaken of het uitvoeren van steriele procedures, na blootstelling aan lichaamsvloeistoffen, na het aanraken van een patiënt en na het aanraken van de omgeving van een patiënt.
Constant handen wassen moet gedaan worden om de verspreiding van infecties tegen te gaan, maar het kan voor huidirritatie zorgen. Deze irritatie zorgt ervoor dat de huid een zelfreparatieproces start. Als de handen constant een cyclus volgen van afbraak en herstel kan er geen normale huid gevormd worden. De slechte conditie van de handen van zorgverleners kunnen een directe en negatieve impact hebben op hun werk op verschillende manieren.
Overdracht van Ziekteverwekkers
Volgens NHS professionals zijn pathogenen de meest voorkomende manier voor de overdracht van ziekten en 80% van deze pathogenen worden overgedragen door de handen.²
Escherichia Coli (E. Coli) kan tot 16 maanden op een oppervlak overleven en Staphylococcus Aureus (MRSA) tot 7 maanden.³ Deze ziekteverwekkers kennen geen grenzen en kunnen overal leven, ook op beschadigde huid.
Sneetjes, barsten en kloven zijn ideale plaatsen voor micro-organismen om zich voort te planten; het maakt het ook heel gemakkelijk om van verpleegkundige naar patiënt over te springen.
Ongemak Door Beschadigde Huid
Droge, gebarsten en ruwe handen zijn gevoelig voor het ongemak dat alcoholgel veroorzaakt. Hoewel alcoholgel minder schadelijk is voor de huid dan zeep met water aangezien de natuurlijke vetten behouden worden en ze vaak belangrijke verzachtende stoffen bevatte.³
Ondanks de voordelen van het gebruik van gels geven de meeste mensen de voorkeur aan handen wassen om het steken of branden veroorzaakt door een alcoholproduct te voorkomen. Een reactie op een op alcohol gebaseerd desinfectiemiddel is meestal een teken van al beschadigde huid.
Het wordt aanbevolen dat een zorgverlener die dit ervaart niet terugkeert naar zeep en water, maar de alcoholgel in combinatie met professionele handlotions gebruikt.
Allergische reacties
In sommige extreme gevallen kan contacteczeem ontstaan door het frequente en herhaaldelijke gebruik van handhygiëneproducten.
Contacteczeem, zowel als irritatie en allergie, uit zich in droge, jeukende, geïrriteerde plekken rond de handen en andere plekken die blootgesteld zijn geweest aan zeep, oplosmiddelen en reinigingsmiddelen.(4)
Hoewel dit een acute en zeer beheersbare allergie is, het is belastend voor iedereen die als zorgverlener werkt.
Referenties
¹ World Health Organisation, "Five moments for hand hygiene", beschikbaar op www.who.int
² NHS, Repport on Standard Infection Control Precautions, beschikbaar op www.nhsprofessionals.nhs.uk
³ Medline University, eCourse "Hand Hygiene Program: Basic Principles", beschikbaar op www.medlineuniversity.com
4 National Center for Biotechnology Information, "Occupational irritant and allergic contact dermatitis among healthcare workers", beschikbaar op www.ncbi.nlm.nih.gov
Hoe de Huidconditie Verbeteren
De handen zijn het belangrijkste gereedschap van zorgverleners, of in elk geval de meest gebruikte. Daarom is het zo belangrijk om de huid van en rond de handen gezond te houden. Het is de verantwoordelijkheid van iedereen die in dit vak werkt om bij te dragen aan de bewustwording over en voorkoming van een beschadigde huid.
Ziekenhuispersoneel opleiden
Opleiding is de sleutel tot voorkomen. De behoefte voor goede handhygiëne en huidgezondheid wordt gedeeld door zowel het personeel als de patiënten. Het personeel leren, dan wel helpen herinneren wanneer een situatie handen wassen vereist en wanneer een situatie juist alcoholgel vereist kan een groot verschil maken. Educatie is een belangrijk hulpmiddel bij het vinden van mogelijke problemen. Het is zeer belangrijk om het personeel de vroege tekenen van een droge huid te leren en hoe ze deze moeten verzorgen. Ook is het belangrijk om professionele vochtinbrengende crèmes te verstrekken.
Preventie
Het is aanbevolen om in de vrije tijd geen activiteiten te doen die veel van de huid eisen, zoals schoonmaken. Herhaaldelijke blootstelling aan oppervlakteactieve stoffen kan de huid beschadigen. Deze stoffen komen voor in onder andere wasmiddel, vloeibare lichaamszeep en shampoo.¹
De Huid Voeden en Hydrateren
De huid verzorgen is belangrijk voor de algemene gezondheid. Ondanks dat de huid uit water bestaat is het nog steeds belangrijk deze gehydrateerd en gevoed te houden. Een manier om beter om te gaan met de dagelijkse eisen voor handhygiëne is het consistent gebruiken van lotions of andere handhydratatieproducten. Zorgverleners zouden moeten hydrateren na elke shift, na pauzes en zoveel mogelijk in hun vrije tijd. Er zijn twee manieren om de huid te hydrateren, door vocht toe te voegen en door te voorkomen dat vocht verloren gaat. Petroleum gel werkt bijvoorbeeld als een deksel en zorgt dat vocht wordt vastgehouden, maar het laat de huid niet ademen. De meeste ziekenhuizen raden het gebruik van lotions en vochtinbrengende crèmes met petrolatum en minerale oliën dan ook af. Een goede keus is een product dat vocht toevoegt en gedeeltelijk zorgt dat het vastgehouden wordt. Zoek naar producten die ingrediënten bevatten zoals natuurlijke oliën en siliconen en dan specifiek dimethicone.¹ Het gebruik van een lotion of vochtinbrengende crèmes is geen snelle oplossing en moet continu gebruikt worden om de irritatie door herhaaldelijk wassen tegen te gaan.
Referenties
¹ Medline University, eCourse "Continuing Education for Healthcare Assistants including CNA’s, Home Health Aids and Health Care Techs", beschikbaar op www.medlineuniversity.com
Gerelateerde Producten